Kinh nghiệm thi công sơn chống cháy – Giảm hao hụt, tối ưu hiệu quả thi công

Trong thực tế thi công, sơn chống cháy là loại loại sơn đặc biệt, khác các sơn thông thường như sơn tường, sơn phủ màu, sơn chống rỉ ở đặc điểm là sơn đặc, có hàm rắn cao, yêu cầu độ dày lớn, phải thi công nhiều lớp, do đó tỷ lệ hao hụt thi công luôn cao hơn sơn thông thường. Đối với sơn tường, tỉ lệ hao hụt thi công khoảng 20-30%, còn sơn chống cháy thi công thường có hao hụt ở mức trên 30%.

Việc hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng đúng kinh nghiệm thực tế sẽ giúp nhà thầu tiết kiệm đáng kể chi phí vật tư, đồng thời đảm bảo chất lượng và độ bền của lớp sơn chống cháy sau khi hoàn thiện.

Dưới đây là những kinh nghiệm thực tế trong thi công sơn chống cháy được các nhà thầu thi công đúc rút qua quá trình thi công các dự án lớn – nhỏ, giúp giảm hao hụt và nâng cao hiệu quả.

1. Hiểu đúng về đặc tính sơn chống cháy và tầm quan trọng của việc kiểm soát hao phí

Sơn chống cháy có hàm lượng chất rắn cao, độ nhớt lớn và yêu cầu thi công dày (thường vài ngàn micromet). Khi phun lên kết cấu thép, lớp sơn cần đạt độ phủ đồng đều, không chảy, không tắc, không bị khuyết hoặc rỗ bề mặt.

Chính vì đặc tính đó, hao phí vật tư thực tế thường chiếm 30–45% so với khối lượng tính toán lý thuyết. Mức hao hụt này phụ thuộc rất nhiều vào kỹ năng thợ, điều kiện thi công, thiết bị phun, tiết diện cấu kiện, và cách quản lý vật liệu tại công trường.

2. Kinh nghiệm thực tế giúp giảm hao hụt sơn chống cháy

2.1. Chọn súng sơn và máy có áp lực phun phù hợp

– Nếu máy phun yếu, áp lực thấp, không tải được khiến phải pha sơn loãng khi phun sẽ hao hụt nhiều.

– Đầu béc thường sử dụng loại 215, 217 hoặc 219 là phù hợp. Việc lựa chọn béc phun với đường kính lỗ hoặc dải phun quá rộng có thể làm tăng hao hụt sơn lên nhiều. Trường hợp sơn có các hạt thô, thì cần lựa chọn béc phun có lỗ rộng tránh tắc béc.

Kinh nghiệm:

• Nên thử phun mẫu trước khi thi công đại trà, điều chỉnh pép để đạt độ phủ đều và tia phun tập trung.
• Giữ áp lực ổn định và khoảng cách đầu phun – bề mặt thép khoảng 40–50 cm là tối ưu.

2.2. Pha dung môi và khuấy trộn đúng kỹ thuật

Một trong những nguyên nhân gây hao phí là pha sơn sai tỷ lệ dung môi.

• Sơn đặc quá: khó phun, phun ra từng đoạn ngắt quãng, khiến thợ phải xịt nhiều lần hoặc tăng áp lực dẫn đến hao sơn.
• Sơn loãng quá: dễ chảy, phải phun nhiều lớp hơn mới đạt độ dàydẫn tới tốn thêm vật liệu.

Kinh nghiệm:

• Khuấy kỹ bằng máy khuấy cầm tay đến khi sơn đồng nhất, không còn cặn đặc dưới đáy.
• Pha dung môi theo hướng dẫn của nhà sản xuất và thử phun 1–2 cấu kiện để xác định độ nhớt tối ưu trước khi thi công hàng loạt.

2.3. Thi công trong điều kiện môi trường thuận lợi

Môi trường thi công ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ bám dính và hao hụt:

• Gió sẽ khiến tia sơn bị thổi lệch, sơn bay ra ngoài, đặc biệt ở công trình chưa lắp vách hoặc mái.
• Nhiệt độ cao làm sơn khô nhanh, dễ nghẹt súng và bám dính kém.
• Độ ẩm cao gây đọng sương, ảnh hưởng độ bám dính giữa các lớp.

Kinh nghiệm:

• Nếu có thể, thi công khi công trình đã lắp mái, vách che chắn cơ bản.
• Trường hợp bắt buộc thi công ngoài trời, nên bố trí vách chắn gió tạm, hạn chế tổn thất do gió.
• Giám sát điều kiện nhiệt độ – độ ẩm trước và trong khi phun sơn để tránh hư hỏng lớp sơn.

2.4. Quản lý triệt để lượng sơn trong thùng và thiết bị

Sau khi hút sơn, trong mỗi vỏ thùng sơn, khối lượng sơn bám dính ở thùng khá nhiều nên cần pha dung môi và vét thùng để tận dụng. Ngoài ra, lượng sơn đọng lại trong máy phun, ống dẫn, súng phun, máy khuấy sau mỗi ca thi công cũng là con số đáng kể.

Kinh nghiệm:

• Vét kỹ đáy thùng, tráng lại bằng dung môi trước khi bỏ vỏ thùng.
• Gom và làm sạch thiết bị ngay sau ca thi công, tránh sơn khô bám cứng, vừa bảo quản máy tốt vừa giảm hao phí.

2.5. Tổ chức và kiểm soát quy trình thi công hợp lý

Một đội thi công sơn chống cháy hiệu quả không chỉ dựa vào tay nghề thợ mà còn ở quy trình quản lý vật tư và giám sát khối lượng thực tế.

Kinh nghiệm:

• Lập kế hoạch thi công theo cụm cấu kiện, tránh pha trộn quá nhiều sơn mà không dùng hết trong ngày.
• Ghi nhận khối lượng sơn thực tế từng ca để điều chỉnh tỷ lệ pha, lượng vật tư cấp phát cho phù hợp.
• Đào tạo kỹ thuật phun sơn chống cháy, hiểu rõ đặc tính vật liệu để thao tác chuẩn xác.

3. Kết luận

Kiểm soát hao hụt trong thi công sơn chống cháy không chỉ giúp tiết kiệm vật tư và chi phí, mà còn đảm bảo chất lượng lớp bảo vệ đạt chuẩn bậc chịu lửa thiết kế.
Bằng việc lựa chọn thiết bị đúng, pha sơn chuẩn, thi công trong điều kiện phù hợp và quản lý chặt chẽ quy trình, nhà thầu có thể giảm hao hụt từ mức 45% xuống còn khoảng 30% đến 32% – một con số rất đáng kể trong các dự án lớn.